La Mancha is de grootste D.O. van Spanje. Het La Mancha van weleer maakte enorme hoeveelheden bulkwijn voor de terrasjes in Madrid en de hoofdsteden van de vier provincies die het overlapt: Cuenca, Albacete, Ciudad Real en Toledo. Eind jaren 70 was de grond hier zo goedkoop, dat grote bedrijven zich hier vestigden en miljarden peseta’s investeerden in nieuwe keldertechnieken. De plaatselijke bevolking stond perplex, maar toen ze zagen hoe volle vrachtwagens La Mancha verlieten, richting noorden of zelfs buitenland, hebben velen het voorbeeld van de grote investeerders gevolgd, en zo komt het dat La Mancha vandaag de dag misschien wel het beste gamma wijnen van Spanje tegen concurrerende prijzen te bieden heeft.
De nieuwe bodega’s van La Mancha hebben bewezen dat de vraag van de markt niet alleen de bepalende factor is, maar dat er ook gemakkelijk aan voldaan kan worden zolang de juiste inzet en investeringen aanwezig zijn.
Oorspronkelijk (1966) werd één Consejo Regulador aangewezen om de wijnen van La Mancha, Almansa en Méntrida te controleren. Het werd echter al snel duidelijk dat één autoriteit niet kon beantwoorden aan de verschillende doelstellingen van deze regio’s zonder ze met elkaar in conflict te brengen. Daarom splitste men in 1970 het gebied op en elk van de drie gebieden kreeg zijn eigen Consejo Regulador. La Mancha’s D.O. dateert van 1976 en is totnogtoe onveranderd. Wat zo uniek is aan deze Consejo is dat hij het recht heeft om de D.O. verder onder te verdelen op voorwaarde dat er meetbare regionale verschillen zijn. La Mancha was toen nog een uitgestrekte vlakte bezaaid met grote coöperaties die steeds dezelfde goedkope massawijn produceerden. De Consejo deed echter geen voorstellen in die richting en men verloor het plan uit het oog. In juli 1993 dook het idee weer op en men vormde een comité dat de D.O. La Mancha verder zou opsplitsen in meer hanteerbare stukken. Het driejarenplan dat aan de basis ligt moet voor de oogst van 1996 volbracht zijn, het zal dan net twintig jaar geleden zijn dat het originele idee geopperd werd.
Het nieuwe plan stelt het volgende voor:
1. Kleinere productiezone, ten koste van 8 gemeenten in Albacete, 35 in Ciudad Real, 50 in Cuenca en 15 in Toledo. Deze vermindering moet over 2 jaar gerealiseerd zijn. De bodega’s met D.O. status behouden hun rechten tot 31 december 2002.
2. Erkenning van druivenvariëteiten.
3. Erkenning van mousserende wijnen.
4. Toekomstige subzones en sub-denominaciones behouden het recht op de ‘La Mancha’ naam.
Wijnbereiding
Vroeger werden de druiven vergist in open, aardewerken ‘tinajas’, maar in de nieuwe-stijl bedrijven glimmen de smetteloze tegelvloeren en het perfect schoongehouden roestvrijstaal. Computers berekenen de startdatum voor het oogsten van elke druivenvariëteit, selecteren de druiven, passen de persen aan, bepalen de temperatuur, pompen de most van de pers naar tanks waar de stabilisatie plaatsvindt, en van daar eerst naar de gistingstanks, en later naar filters en opslagtanks. Sommige bedrijven maken alleen jonge wijnen, andere laten hun rode wijnen rijpen, en nog andere doen hun witte wijnen nog in ‘tinajas’ (soms betonnen) voor een zes maanden durend crianzaproces om het beste van de nieuwe technologie te combineren met iets van de oude smaken. In 1986 kon La Mancha zich beroemen op het modernste wijnbedrijf van Europa, in Manzanares. Momenteel is dit soort technieken gemeengoed.
De wijnen
De koude-gistingstechniek heeft in hoge mate bijgedragen tot de herwaardering van de airén-druif. Vroeger werd deze druif pas geoogst als hij helemaal rijp was en gevinifieerd in open ‘tinajas’. Dit gaf zware, strokleurige en geoxideerde wijnen. Vroeg geoogst, gevinifieerd bij 18ºC en jong gedronken blijkt deze druif aangename, droge witte wijnen voort te brengen die haast een selderij/kruidige smaak hebben en bescheiden geprijsd zijn. Witte La Mancha moet tussen de 11 en 14% alcohol bevatten, waarbij 11% gebruikelijker is, tenminste voor wijnen die voor export bedoeld zijn.
Rosados die van 100% moravia gemaakt zijn, of een combinatie van garnacha en een andere druif, maken maar een klein deel van de productie uit en worden bijna altijd als jonge wijn verkocht. Ze bevatten tussen de 11 en 15% alcohol.
Rode wijnen genieten veel belangstelling in La Mancha. De producenten hebben gezien wat Valdepeñas bereikt heeft en willen dat ook. Tot nu toe hebben de rode La Mancha wijnen vooral naam gemaakt als jonge, frisse en fruitige ‘jóvenes’. De onlangs toegestane druiven cabernet-sauvignon en merlot echter, doen vermoeden dat er in de nabije toekomst ook rode crianza wijnen en hoger uit La Mancha zullen komen. Een andere nieuwe ontwikkeling uit 1996 is de goedkeuring van de ‘Espumoso’ (mousserende wijn). Deze zal gemaakt worden volgens de ‘método tradicional’, inderdaad, precies dezelfde manier als Cava, hoewel hij natuurlijk geen Cava genoemd mag worden. De mousserende wijnen zullen gemaakt worden van een van de toegestane druivenvariëteiten (met macabeo als koploper); het alcoholgehalte moet tussen de 10,5 en 13% liggen en de druk 3,5 bar bij 20ºC.